༄༅། །ཕྱི་ལོ་ ༢༠༢༡ ཟླ་ ༡ ཚེས་ ༢༢ ཉིན་སྤྱི་ནོར་༸གོང་ས་༸སྐྱབས་མགོན་ཆེན་པོ་མཆོག་གིས་རྒྱ་གར་གྱི་སྔ་དྲོ་ཆུ་ཚོད་ ༩ ནས་ ༡༠ བར་རྒྱ་གར་གྱི་རྒྱལ་ས་ལྡི་ལི་གསར་པའི་ནང་རྟེན་གཞི་བྱས་པའི་ཨིན་ཇིའི་སློབ་གྲྭས་ (The British School in New Delhi) གསོལ་འདེབས་ཞུས་དོན་ལྟར་དགེ་ལས་སློབ་ཕྲུག་རྣམས་ལ་བདེ་ཐང་དང་དཀའ་ངལ་ལ་གདོང་ལེན་བྱེད་ཐབས་སྐོར་ལ་བཀའ་སློབ་སྩལ་ཡོད་པ་རེད།
དེ་ཡང་སྤྱི་ནོར་༸གོང་ས་༸སྐྱབས་མགོན་ཆེན་པོ་མཆོག་གིས་དྲ་ལམ་བརྒྱུད་བཞུགས་སྒར་༸རྒྱལ་བའི་ཕོ་བྲང་ནས་ཨིན་ཇིའི་སློབ་གྲྭའི་དགེ་ལས་སློབ་ཕྲུག་རྣམས་ལ་བཀའ་སློབ་སྩལ་དོན། བཀྲ་ཤིས་བདེ་ལེགས། ངོས་རང་རྒྱ་གར་གྱི་སློབ་ཕྲུག་གཙོ་བོར་གྱུར་བའི་སློབ་ཕྲུག་རྣམས་དང་ཐུག་འཕྲད་བྱ་རྒྱུ་བྱུང་བས་དངོས་གནས་དྲང་གནས་ཧ་ཅང་དགའ་པོ་བྱུང་། ངོས་རང་ལ་ཆ་བཞག་ན་ཆུང་བྱིས་པའི་སྐབས་ནས་བཟུང་རྒྱ་གར་གྱི་དཔལ་ནཱ་ལེནྡྲའི་ལེགས་བཤད་དེ་དག་སྦྱངས་པ་ཡིན། ཀླད་པའི་ཆ་ནས་བཤད་ན་ངོས་ཀྱི་ཀླད་པའི་ཆ་ཤས་རེ་རེའི་ནང་རྒྱ་གར་གྱི་ནཱ་ལེནྡྲའི་ལེགས་བཤད་དེ་དག་བླུགས་ཡོད་པ་དང་། གཟུགས་པོའི་ཆ་ནས་ཀྱང་ངོས་ཀྱི་མི་ཚེ་ཕལ་ཆེ་བ་རྒྱ་གར་ནང་བསྐྱལ་བ་རེད། ངོས་ཀྱི་གཟུགས་པོ་འདི་ཡང་རྒྱ་གར་གྱི་སྲན་མ་ (Dal) དང་། བག་ལེབ། (Chapati) འབྲས་བཅས་ལ་བརྟེན་ནས་འཚོ་བཞིན་ཡོད། དེར་བརྟེན་ངོས་ཀྱིས་ངོས་རང་རྒྱ་གར་གྱི་བུ་ཞིག་ཡིན་བསམ་གྱི་ཡོད།
ལོ་མང་པོར་ཚན་རིག་པ་དང་མཉམ་དུ་གྲོས་མོལ་སོགས་བརྒྱུད། ང་ཚོས་གནའ་རབས་ཀྱི་རིག་གཞུང་ལ་ལོ་མང་པོར་སློབ་སྦྱོང་བྱས་པ་དེ་ཧ་ཅང་རྒྱུ་མཚན་ལྡན་པ་དང་། དད་པ་དང་ཡིད་ཆེས་ཙམ་མིན་པར་རིགས་པའི་ལམ་ནས་གཏན་ལ་འབབ་རྒྱུ་ཡོད་པར་ངོས་འཛིན་གསལ་བོ་བྱུང་ཡོད། ལེགས་སྦྱར་ནང་དུ་ཞི་ལྷག་གཉིས་གསུངས་པའི་ཞི་གནས་ནི་ཡུལ་དམིགས་པ་ལ་རྩེ་གཅིག་ཏུ་གནས་པ་དང་། ལྷག་མཐོང་ཞེས་པ་ནི་དངོས་པོའི་གནས་ཚུལ་ལ་དཔྱད་པ་བྱེད་པའི་ཤེས་རབ་ཞིག་རེད། རྒྱ་གར་གྱི་ནང་དུ་གཅེར་བུ་བ་དང་གྲངས་ཅན་པ་སོགས་མི་སྟེགས་པའི་གྲུབ་མཐའ་སྨྲ་བ་མང་པོ་ཡོད་རེད། སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཞལ་བཞུགས་པའི་སྐབས་དཔལ་ནཱ་ལེནྡྲའི་སློབ་གཉེར་ཁང་ཆུང་ཆུང་ཞིག་ཡིན་པ་དང་། རིམ་པས་དཔལ་ནཱ་ལེནྡྲའི་སློབ་གཉེར་ཁང་གིས་ནང་པའི་ལྟ་གྲུབ་སྦྱང་རྒྱུར་དང་དོད་ཆེན་པོ་གནང་འདུག དཔལ་ནཱ་ལེནྡྲའི་སློབ་གཉེར་ཁང་གིས་མཁས་པ་ཆེན་པོ་མང་པོ་གསོ་སྐྱོང་གནང་ཡོད། དཔེར་ན་དཔལ་ནཱ་ལེནྡྲའི་སློབ་གཉེར་ཁང་ནས་དཔལ་མགོན་འཕགས་པ་ཀླུ་སྒྲུབ་དང་། འཕགས་པ་ཐོགས་མེད། སློབ་དཔོན་ཕྱོགས་གླང་། སློབ་དཔོན་ཆོས་གྲགས་སོགས་བྱུང་ཡོད།
ངོས་རང་ལ་མཚོན་ན། ནཱ་ལེནྡའི་བཞེད་གཞུང་དྲི་མ་མེད་པའི་རྗེས་འབྲངས་ཀྱི་སློབ་མ་ཞིག་རེད། འདས་པའི་ལོ་ངོ་ ༤༠ ལྷག་རིང་ཚན་རིག་པ་ཚོ་དང་ལྷན་བགྲོ་གླེང་བྱས་པ་ཡིན། ཚན་རིག་པ་ཚོས་ཕྱི་དངོས་པོའི་སྐོར་ཧ་ཅང་ཡག་པོ་ཤེས་ཀྱི་ཡོད་ལ། ཁོང་ཚོས་ཕྱི་དངོས་པོའི་སྐོར་བརྟག་དཔྱད་བྱས་དང་བྱེད་བཞིན་ཡོད། འོན་ཀྱང་། དེང་རབས་ཚན་རིག་པ་ཚོར་འགྲོ་བ་མིའི་བློའི་རྣམ་གཞག་སྐོར་ལ་མཁྱེན་རྒྱ་དེ་ཙམ་མེད། རྒྱ་གར་གྱི་ནཱ་ལེནྡྲའི་ལེགས་བཤད་དེ་དག་གིས་བློའི་རྣམ་གཞག་དང་། ཉོན་མོངས་པའི་བློའི་འབྱུང་རྐྱེན་དང་དེའི་གཉེན་པོ་བསྟེན་སྟངས་སྐོར་འགྲེལ་བཤད་ཧ་ཅང་ཟབ་མོ་བརྒྱབ་ཡོད། དེར་བརྟེན། དེང་རབས་ཚན་རིག་པ་ཚོས་ལོ་ངོ་སྟོང་ཕྲག་གསུམ་ལྷག་གི་རྒྱ་གར་གྱི་ནཱ་ལེནྡྲའི་ལེགས་བཤད་དག་ལ་ཡིད་སྨོན་བྱེད་ཀྱི་འདུག དེ་བཞིན་ལོ་ངོ་སྟོང་ཕྲག་གསུམ་གོང་ནས་རྒྱ་གར་ནང་རྒྱ་གར་གྱི་རིག་གཞུང་འཚེ་བ་མེད་པ་དང་བྱམས་བརྩེའི་ཉམས་ལེན་དར་ཡོད། ལུས་ངག་གི་འཚེ་བ་གཙོ་བོ་ཀུན་སློང་ལ་བརྟེན་ནས་འབྱུང་གི་ཡོད། སེམས་ནང་བྱམས་བརྩེ་ཡོད་ན་འཚེ་བ་ཡོང་གི་མ་རེད། སེམས་ནང་ཁོང་ཁྲོ་ཡོད་ན་འཚེ་བ་ཡོང་གི་ཡོད།
ལོ་ངོ་སྟོང་ཕྲག་གསུམ་གོང་ནས་རྒྱ་གར་ནང་ཞི་གནས་དང་ལྷག་མཐོང་གི་ཉམས་ལེན་སྐོར་གསུངས་ཡོད། དཔལ་ཡོན་གྱི་ཆ་ནས་བཤད་ནའང་རྒྱ་གར་གྱི་དཔལ་ཡོན་ནི་ཆེས་སྔ་ཤོས་ཆགས་ཡོད། རྒྱ་གར་ལ་དེང་རབས་ཤེས་ཡོན་དང་རྒྱ་གར་གནའ་རབས་ཀྱི་ཤེས་ཡོན་ཟུང་དུ་སྦྲེལ་རྒྱུའི་ནུས་པ་ཡོད། དེང་རབས་རྒྱ་གར་གྱིས་དེང་རབས་ཤེས་ཡོན་ལ་ཧ་ཅང་དང་དོད་གནང་སྟེ། རྒྱ་གར་གནའ་རབས་ཀྱི་ཤེས་ཡོན་སྐོར་ཅུང་ཙམ་ལྷོད་ཡངས་གཏོང་གི་འདུག དུས་རབས་གོང་མའི་ནང་བདག་ཉིད་ཆེན་པོ་གན་དྷིས་འཛམ་གླིང་ཡོངས་ལ་འཚེ་མེད་ཞི་བའི་ཐབས་ལམ་སྐོར་ལམ་སྟོན་གནང་ཡོད། དེ་རིང་ཁ་སང་གི་རྒྱ་གར་གྱི་གཞོན་སྐྱེས་ཚོས་འཛམ་གླིང་ཡོངས་ལ་བྱམས་བརྩེ་དང་འབྲེལ་ནས་སེམས་ཞི་བདེ་ཇི་ལྟར་ཉར་དགོས་པའི་སྐོར་ལམ་སྟོན་གནང་དགོས།
དུས་རབས་ཉི་ཤུ་རྩ་གཅིག་པའི་ནང་སེམས་ཞི་བདེ་གོང་འཕེལ་གཏོང་བར་རྒྱ་གར་གྱི་གཞོན་སྐྱེས་རྣམས་ནས་རྒྱ་གར་གནའ་རབས་ཀྱི་ཤེས་ཡོན་བསྐྱར་གསོ་བྱས་ཏེ་འཛམ་གླིང་ཡོངས་ལ་ཞབས་འདེགས་ཞུ་ཐུབ་ཀྱི་ཡོད། ནང་སེམས་ལ་ཞི་བདེ་ཡོད་ན་ཞི་བདེ་ངོ་མ་དེ་ཡོང་གི་ཡོད། ཚང་མས་ཞི་བདེའི་གལ་གནད་སྐོར་རྗོད་ཀྱི་ཡོད། ཞི་བདེའི་ཆེད་དུ་གོ་མཚོན་རིགས་ཉུང་དུ་བཏང་ན་ཡག་པོ་ཡོད། འོན་ཀྱང་། ཞི་བདེ་ངོ་མ་དེ་ནང་སེམས་ཀྱི་ཞི་བདེ་དང་འབྲེལ་བ་ཡོད། རྒྱ་གར་གྱིས་འཛམ་གླིང་གི་ཞི་བདེ་ལ་གཟེངས་སུ་ཐོན་པའི་ཞབས་འདེགས་ཞུ་བའི་གོ་སྐབས་ཡོད། ང་ཚོ་བོད་པའི་འཐབ་རྩོད་ལ་མཚོན་ནའང་། ཐོག་མ་ནས་ཞི་མོལ་གྱི་ལམ་སེལ་བ་ལས་འཁྲུག་པ་བརྒྱབ་ནས་སེལ་བའི་ཐབས་ཤེས་བརྟེན་མེད། དཀའ་ངལ་ཞིག་འཕྲད་སྐབས་གྲོས་མོལ་གྱི་ལམ་ནས་སེལ་ཐབས་བྱེད་དགོས། རྒྱ་གར་གྱི་གཞོན་སྐྱེས་རྣམས་ནས་རྒྱ་གར་གནའ་རབས་ཀྱི་ཤེས་ཡོན་སྐོར་བསམ་བློ་མང་ཙམ་གཏོང་རོགས། འདི་ནི་ངོས་ཀྱིས་རེ་སྐུལ་ཡིན། ཞེས་སོགས་བཀའ་སློབ་སྩལ་རྗེས་སློབ་ཕྲུག་རྣམས་ཀྱི་བཀའ་འདྲི་ཁག་ལ་བཀའ་ལན་སྩལ་བ་དང་།
མཐར་ཏོག་དབྱིབས་གཉན་རིམས་རིམ་པས་ཞི་བ་ཡིན་ན་ངོས་རང་ལྡི་ལིར་ཕེབས་ནས་གཙོ་བོ་མཐོ་སློབ་ཁག་གི་དགེ་རྒན་ཆེན་མོ་དང་སློབ་ཕྲུག་རྣམས་ཐུག་འཕྲད་བྱ་རྒྱུ་དང་། དཔེར་ན། ཇཝཱ་ཧར་ལལ་ནེ་རུ་གཙུག་ལག་སློབ་གཉེར་ (Jawaharlal Nehru Univeristy) ཁང་དང་མཐོ་སློབ་གཞན་ཁག་གི་དགེ་རྒན་ཆེན་མོ་དང་། ཤེས་ཡོན་སློབ་སྟོན་པ་སོགས་དང་ཐུག་འཕྲད་ཀྱིས་རྒྱ་གར་གནའ་རབས་ཀྱི་ཤེས་ཡོན་དེང་རབས་རྒྱ་གར་ནང་ཇི་ལྟར་བསྐྱར་གསོ་བྱེད་དགོས་པའི་སྐོར་བགྲོ་གླེང་བྱ་རྒྱུ་ཡིན་པ་དང་། རྒྱ་གར་གྱི་དེང་རབས་ཤེས་ཡོན་ལམ་ལུགས་དེ་ཨིན་ཇིས་རྒྱ་གར་ནང་ངོ་སྤྲོད་གནང་བ་ཞིག་ཡིན་པ་དང་། དེང་སྐབས་རྒྱ་གར་བ་ཚོས་རྒྱ་གར་ནང་དེང་རབས་ཤེས་ཡོན་དང་རྒྱ་གར་གནའ་རབས་ཀྱི་ཤེས་ཡོན་ཟུང་དུ་སྦྲེལ་རྒྱུའི་ཐོག་བསམ་བློ་མང་ཙམ་གཏོང་རྒྱུ་ཧ་ཅང་གལ་ཆེན་པོ་ཆགས་ཡོད་ཅེས་སོགས་བཀའ་སློབ་ལམ་སྟོན་བཀའ་དྲིན་བསྐྱངས་རྗེས་ཉིན་རིམ་ལེགས་གྲུབ་ཡོད་པ་བཅས།