ད་ཕན་ལོ་བརྒྱད་སོང་བའི་སྔོན་གྱི་དེ་རིང་གི་ཉི་མོ་དེར། བོད་མི་མང་མ་བསྐུལ་རང་འགུལ་གྱི་ཐོག་ནས་རྒྱ་ནག་གི་དྲག་གནོན་དབང་ཤུགས་ལ་ངོ་རྒོལ་སྒེར་ལངས་བྱས་པ་འདི་ནི་བོད་མི་མང་རྣམས་རྒྱ་དམར་གྱི་བཙན་གནོན་གདུག་རྩུབ་ཉིན་རེ་བཞིན་ཇེ་ཆེ་ཇེ་ཆེར་འགྲོ་བའི་མནར་གཅོད་ལས་ཡོངས་སུ་ཐར་ཆེད་དཔའ་མཛངས་ལྡན་པའི་འཐབ་རྩོད་བྱས་པ་ཞིག་ཡིན། དེ་ཉིན་མཚོན་བྲལ་བོད་མི་སྐྱེས་ཕོ་སྐྱེས་མོ་བུ་ཕྲུག་དང་བཅས་པས་ང་ཚོ་བོད་རང་བཙན་བསྐྱར་གསོ་དགོས་པ་དང༌། བོད་མི་མང་གི་རང་དབང་བསྐྱར་གསོ་དགོས་པའི་སྐད་འབོད་གྲགས་ཆེར་སྒྲོག་བཞིན་ལྷ་སའི་བར་སྐོར་ལམ་གཞུང་དང་སྲང་ལམ་གང་སར་ཞི་བའི་ཁྲོམ་སྐོར་བྱས་ཡོད། སྒེར་ལངས་ལས་འགུལ་དེ་ཐོག་རྒྱ་དམར་གྱིས་དྲག་གནོན་བྱས་ཏེ་ཉེས་མེད་བོད་མི་སྟོང་ཕྲག་མང་པོ་དམར་གསོད་གཏོང་བ་དང༌། གྲངས་ལས་འདས་པ་ཞིག་བཙོན་བཅུག་སྡུག་མནར་གཏོང་བ། ཡང་ན་བཙན་ཤུགས་ཆེན་པོས་ངལ་རྩོལ་ར་བར་རྒྱང་འབུད་གཏོང་བ་བཅས་བྱས་པ་རེད།
དེ་རིང་ནི་བོད་རང་བཙན་བསྐྱར་གསོའི་དོན་དུ་རང་སྲོག་གཏོང་མཁན་རང་རིགས་དཔའ་བོ་རྣམས་དྲན་གསོའི་དུས་ཚེས་གཟི་བརྗིད་ཅན་ཞིག་ཡིན། ཁོང་ཚོས་ཤིན་ཏུ་རྩ་ཆེའི་རང་སྲོག་བློས་བཏང་བའི་དམིགས་དོན་དེ་ང་ཚོས་དྲན་གསོ་བྱེད་པ་དང་ཆབས་ཅིག་སྲོག་ཁྲག་བཏང་བའི་དམིགས་དོན་དངོས་སུ་སྒྲུབ་པའི་སླད་དུ་ཞུམ་པ་མེད་པའི་བློ་ཤུགས་ཆེ་བསྐྱེད་དགོས་པ་ནི་རང་རེའི་འོས་པའི་ལས་འགན་ཡིན།
རྒྱ་དམར་གྱིས་བོད་ནང་དྲག་པོའི་བཙན་འཛུལ་བྱས་ནས་ལོ་བཅུ་དྲུག་ཙམ་སོང་བ་འདིའི་རིང་བོད་མི་ཡོངས་རྫོགས་རང་བཞིན་བསམ་བརྗོད་ལས་འདས་པའི་སྡུག་བསྔལ་དྲག་པོ་མྱོང་དགོས་བྱུང་ཞིང༌། བོད་ཀྱི་ཞིང་འབྲོག་ཚང་མའི་རང་གི་དཀའ་སྤྱད་ལས་རྩོལ་གྱིས་བསྒྲུབས་པའི་ཐོན་སྐྱེད་གང་ན་ཅི་ཡོད་ཐམས་ཅད་རྒྱ་དམར་ནས་བཙན་འཕྲོག་གིས་བོད་མི་ཚོ་ཁག་མང་པོར་ཉིན་ཟས་ཉུང་ངུ་ཞིག་ལས་ཚོང་སྤྲོད་མ་བྱས་པར། ད་དུང་རྒྱ་མིའི་དམག་ལམ་དང༌། དམག་སྒར་ཁག་སོགས་འཛུགས་བསྐྲུན་གྱི་ངལ་རྩོལ་ནང་བཙན་དབང་དྲག་ཤུགས་ཆེན་པོས་བསྐུལ་འདེད་བྱས། བོད་མི་མང་གྲངས་མེད་པར་ཉེས་བརྡུང་འཐབ་འཛིང་གཏོང་བ་དང༌། མི་གྲལ་ནས་ཕྱིར་འབུད་བྱེད་པ་སོགས་མང་ཚོགས་ཀྱི་དཀྱིལ་དུ་དམའ་འབེབས་གདུག་རྩུབ་ཀླ་ཀློའི་བྱ་སྤྱོད་རྟག་ཏུ་མྱོང་དགོས་ཤིག་བཟོས་པ་རེད།
དུས་རབས་མང་པོའི་རིང་ལ་གཅེས་གསོག་བྱས་པའི་བོད་ཀྱི་དངོས་རིགས་རྒྱུ་ནོར་ཡོངས་རྫོགས་རྒྱ་ནག་ཏུ་ཇག་འཁྱེར་བྱས། ང་ཚོའི་བོད་ཡུལ་དེ་རྒྱ་ཡུལ་དུ་བསྒྱུར་བའི་ཆེད་དུ་ལས་འགུལ་སྣ་ཚོགས་ཤིག་འབད་བརྩོན་ཆེན་པོས་ལག་བསྟར་གྱིས་བོད་ཡིག་དང༌། བོད་སྐད་ཀྱི་ཚབ་ཏུ་རྒྱ་ཡིག་དང༌། རྒྱ་སྐད་སློབ་སྦྱོང་བེད་སྤྱོད་བྱེད་དུ་འཇུག་པ་བཅས་རྒྱ་མི་དམར་པོའི་ལུགས་ཀྱི་བོད་རང་སྐྱོང་ཟེར་བ་དེ་ནི་དངོས་དོན་ཐོག་གོང་གི་དངོས་དོན་དེ་ལྟ་བུ་ཞིག་གྱུར་ཡོད།
ཉེ་བའི་གནས་ཚུལ་ལ་གཞིགས་ན། རྒྱ་མི་བཙན་རྒྱལ་རིང་ལུགས་པའི་ལོག་སྤྱོད་དྲག་རྩུབ་ཀྱི་འཇིགས་སྣང་སྔར་ལས་ཤུགས་ཆེར་འགྲོ་བཞིན་ཡོད་པ་སྟེ། དམར་སྲུང་དཔུང་ཚོགས་ཟེར་བ་སྒྲིག་བཙུགས་ཀྱིས་རིག་གཞུང་གསར་བརྗེ་ཟེར་བའི་ལསའགུལ་དེ་ཚུགས་ནས་ནང་པའི་ཆོས་དང༌། བོད་ཀྱི་རིག་གཞུང་ཡོངས་རྫོགས་གང་བྱུང་ཅི་བྱུང་གིས་རྩ་མེད་བཟོ་བའི་ངན་སྤྱོད་དྲག་རྩུབ་སྲིད་ན་མ་གྲགས་པ་ཞིག་རྒྱ་ཆེ་ཁྱབ་བརྡལ་དུ་བཏང་ནས་དགོན་པ་དང༌། ལྷ་ཁང་ཡོད་ཚད་གཏོར་བཤིག་སྨོས་ཅི། མདོར་ན་སྒེར་གྱི་ཁྱིམ་ཁང་ཚུན་ལ་ཡང་ཆོས་ཀྱི་རྟེན་ཉེར་སྤྱད་གང་ན་ཅི་ཡོད་ཚང་མ་རྩ་མེད་གཙང་མར་བཟོ་བ་བཅས་བྱེད་ཀྱི་ཡོད་པ་རེད།
སྐུ་རྟེན་གྲངས་ཀྱིས་མི་ཆོད་པ་ཞིག་རྩ་གཏོར་བཏང་བའི་གྲས་སུ་ཕྱི་ལོ་བརྒྱ་ཕྲག་བདུན་པའི་ནང་གསར་བཞེངས་ཐུགས་རྗེ་ཆེན་པོ་རང་བྱུང་ལྔ་ལྡན་གྱི་སྐུ་བརྙན་བྱིན་ཅན་དེ་ཡང་ཡོད་ཅིང༌། སྐུ་བརྙན་དེའི་དབུ་ཞལ་ཞལ་གསེར་གཏོར་བཤུས་བྱས་པ་གཉིས་གསང་ཐབས་ཀྱི་ཐོག་ནས་རྒྱ་གར་ནང་གདན་འདྲེན་ཞུ་ཐུབ་སྟེ་དེ་དག་ཉེ་སྔོན་ལྡི་ལིར་ཕྱི་རྒྱལ་གསར་འགྱུར་བྱེད་པོ་ཁག་མང་སོགས་ལ་མཇལ་སྟོན་ཞུས་པ་རེད། སྐུ་བརྙན་འདི་ནི་བོད་མི་ཚོས་དུས་རབས་མང་པོའི་རིང་ལ་བཀུར་སྟི་དང༌། ཤིན་ཏུ་རྩ་ཆེ་ཞུ་བ་མ་ཟད། བོད་ཀྱི་ལོ་རྒྱུས་ཐོག་འདི་འདྲ་འགྲུབ་མི་ཐུབ་པའི་དད་རྟེན་བྱིན་རླབས་ཅན་ཞིག་ཡིན། འདི་གཏོར་བཤིག་བཏང་བ་དེས་ང་ཚོ་བོད་མི་མང་ཚང་མར་ཚད་མེད་པའི་སྡུག་བསྔལ་དང༌། གྱོང་ཁ་ཡིད་ཕམ་ཧ་ཅང་ཆེ་བ་ཞིག་བྱུང༌།
མའོ་ཙེ་ཏུང་གིས་སློབ་ཕྲུག་ཚོ་ལ་རིག་གཞུང་གསར་བརྗེ་ཟེར་བའི་ངན་བསླབ་བརྒྱབ་སྟེ་སྨྱོ་འཚུབ་ཆེན་པོས་རྟོག་དཔྱོད་གང་ཡང་མེད་པའི་ཟིང་སློང་གཏོར་བཤིག་མི་རྣམས་ཞེན་པ་གཏིང་ནས་ལོག་པའི་ལས་འགུལ་འདི་ནི་རྒྱ་དམར་དབང་བསྒྱུར་བ་ཚོས་བོད་ཀྱི་རིག་གཞུང་རྩ་མེད་གཙང་མར་གཏོང་རྒྱུར་འབད་བརྩོན་ཤུགས་ཆེ་ཇི་ཙམ་བྱས་པའི་ར་སྤྲོད་གསལ་པོ་བྱུང་བ་ཞིག་ཀྱང་རེད། རྒྱ་མིས་བོད་མི་ཚེ་གཡོག་ཏུ་བཀོལ་སྤྱོད་བྱས་པས་མ་ཚད། བོད་ཀྱི་ཤིན་ཏུ་གཅེས་པའི་རིག་གཞུང་དག་ཀྱང་ཤུལ་མེད་གཏོར་བརླག་གཏོང་བ་འདི་ནི་འགྲོ་བ་མིའི་རིགས་དང༌། འཛམ་གླིང་ལོ་རྒྱུས་ཀྱི་ཐོག་ནས་ངེས་པར་སྐྱོན་བརྗོད་ཉེས་འཛུགས་བྱ་རྒྱུར་ཐག་ཆོད་པ་ཞིག་རེད། སྔོན་ཆད་རྒྱ་མིར་ལག་མེལ་བྱེད་པ་དང༌། རྒྱ་མིའི་བདག་སྤྲོད་བྱེད་པའི་བོད་ཀྱི་མི་སྣ་ཚོ་ཡང་ད་ཆ་ཀོ་ཐག་གཙང་མ་གློད་དེ། ྋཀུན་གཟིགས་པཎ་ཆེན་རིན་པོ་ཆེའི་དབུ་གནས་སྐུ་དབང་ཡོངས་རྫོགས་མེད་པ་བཟོས་ཁར། ཡོངས་གྲགས་འཐབ་འཛིང་དྲག་པོ་བཏང་བ་མཐར་ལོག་སྤྱོད་པའི་གྲས་སུ་བསྒྱུར་འཇོག་བྱས་ཡོད་པ་རེད།
རྒྱ་མིས་བོད་དུ་དམར་པོ་དམར་རྐྱང་གི་ལས་བྱེད་དཔུང་ཚོགས་བཟོ་རྒྱུའི་ཆེད་དུ་བོད་ཕྲུག་གཞོན་ནུ་མང་པོ་རྒྱ་ནག་ཏུ་བཙན་འཁྲིད་ཀྱིས་དམིགས་བསལ་སློབ་སྦྱོང་སྤྲད་དེ་བོད་དུ་ཕྱིར་བཏང་བྱས་པ་རྣམས་ནས་བོད་མི་མང་ཚང་མས་སྡུག་བསྔལ་མནར་གཅོད་ཚད་མེད་མྱོང་བཞིན་ཡོད་པའི་གནས་ལུགས་དངོས་རྟོགས་བྱུང་ཡོད་པ་དང༌། ཁོང་ཚོའི་ཁོངས་ནས་ན་གཞོན་མང་པོས་རང་གི་རྒྱལ་ཁབ་རང་བཙན་བསྐྱར་ལེན་བྱེད་པའི་གདོང་ཕྱོགས་རུ་སྣེའི་ནང་དུ་ངོ་ཞུགས་ཡོད་པ་རེད།
བོད་ནང་རང་རེའི་མི་མང་ཡོངས་ནས་མི་བཟད་སྡུག་བསྔལ་ཤིན་ཏུ་དྲག་པོ་མྱོང་མུས་ཧ་ཅང་བློ་ཕམ་གྱི་གནས་ཚུལ་ཞིག་མཐོང་བཞིན་ཡོད་པ་ལྟར། ང་ཚོས་དེ་རིང་གི་ཉི་མོ་འདིར་བོད་རང་དབང་བསྐྱར་གསོའི་དམ་བཅའ་སྔར་ལས་ལྷག་པའི་བརྟན་པོ་ཞིག་འཇོག་དགོས་པ་ཡིན། ད་བར་ལོ་བརྒྱད་ཙམ་སོང་བ་འདིའི་རིང་ལ་རང་རེས་རང་བཙན་གྱི་བོད་རྒྱལ་ཁབ་ཏུ་ཕྱིར་ལོག་ཐུབ་པའི་ཉི་མ་ཞིག་འཆར་རྒྱུའི་དོན་ལ། གང་ཅིའི་ཐབས་ཤེས་གྲ་སྒྲིག་བྱས་ཡོད། དམིགས་དོན་དེའི་ཆེད་དུ་ང་ཚོས་བདག་ཅག་གི་སྟོན་པ་ཐུགས་རྗེ་ཅན་གྱིས་ལེགས་པར་གསུངས་པའི་དམ་པའི་ཆོས་ཀྱི་དགོངས་དོན་དྲང་བདེན་དང༌། འདྲ་མཉམ། དམངས་གཙོ་བཅས་ཀྱི་གཞི་རྩའི་ཐོག་ཏུ་བོད་ཀྱི་རྩ་ཁྲིམས་འཆར་ཟིན་ཞིག་གསར་བཀོད་ཁྱབ་བསྒྲགས་བྱས་ཡོད་ཅིང༌། དེ་ལ་བོད་མི་མང་ནས་དགའ་སྤྲོ་ཆེན་པོས་མགུ་བསུ་བྱེད་པ་དང༌། ལྷག་པར་ཕྱི་རྒྱལ་དུ་བཙན་བྱོལ་མི་མང་ནས་འདེམས་བསྐོས་སྤྱི་འཐུས་ཚང་མས་དགའ་བསུ་རྒྱ་ཆེ་ཞུས་ཡོད།
རྒྱ་གར་གཞུང་ནས་རྒྱ་ཆེའི་རོགས་རམ་དང༌། གདུང་སེམས་མཉམ་བསྐྱེད་གནང་བར་བརྟེན་ནས་ང་ཚོས་གཞིས་ཆགས་དང༌། ཤེས་ཡོན་ཡར་རྒྱས་ཀྱི་འཆར་གཞི་མང་པོ་ལག་ལེན་བསྟར་ཡོད། ངོས་ཀྱི་མི་མང་དང༌། ངོས་རང་ཉིད་བཅས་ནས་རྒྱ་གར་གཞུང་གི་གཞིས་ཆགས་དང༌། ཤེས་ཡོན་སྐོར་ཙམ་མིན་པར་ཆོས་དང༌། རིག་གཞུང་ཐོག་ལའང་རོགས་རམ་གནང་ཡོད་པར་ཐུགས་རྗེ་ཆེ་ཞུ་རྒྱུ། དེ་བཞིན་རྒྱ་གར་དང་ཕྱི་རྒྱལ་གྱི་རོགས་ཚོགས་མང་པོས་ང་ཚོར་གང་ཅིའི་ཕན་རོགས་གནང་བར་བཀྲིན་ཆེ་ཞེས་ཞུ་རྒྱུའི་ཐོག ད་དུང་ཡར་རྒྱས་ཆེད་མུ་མཐུད་རོགས་རམ་ཡོང་བའི་རེ་བ་ཡོད།
མཉམ་མེལ་རྒྱལ་ཚོགས་ནང་བོད་དོན་ཐོག་རྒྱབ་སྐྱོར་གནང་མཁན་རྒྱ་གར་གཞུང་དང༌། ཕྱི་རྒྱལ་གཞན་ཁག་བཅས་ལའང་ང་ཚོས་ཐུགས་རྗེ་ཆེ་ཞུ་རྒྱུ། ཡིན་ནའང་མཉམ་མེལ་རྒྱལ་ཚོགས་ནས་ཐེངས་འགའ་ཤས་འབོད་བསྐུལ་གནང་བའི་བོད་མི་མང་གི་གཞི་རྩའི་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་ནི་ད་ལྟའང་བྱུང་མེད་པའི་ཐོག བོད་ནང་གདུག་རྩུབ་མནར་གཅོད་ཀྱི་རྐྱེན་ངན་ཇེ་ཞན་ཇེ་སྡུག་ཏུ་འགྲོ་བཞིན་ཡོད་པ་དང་བཅས་ད་ཆ་ང་ཚོར་རྒྱ་གར་གཞུང་ནས་སྲིད་དོན་གྱི་རྒྱབ་སྐྱོར་དངོས་སུ་གནང་རོགས་ཞུ་དགོས་པའི་དུས་སྐབས་སུ་སླེབས་ཡོད།
འཛམ་གླིང་ཞི་བདེ་སྤྱི་དང༌། བྱེ་བྲག་ཨེ་ཤ་ཡའི་ནང་དུས་བདེ་ཞི་འཇགས་ཡོང་བའི་ཆེད་དུ་སྟོབས་ལྡན་རྒྱ་གར་རྒྱལ་ཁབ་དང༌། རྒྱ་ནག་གཉིས་པོའི་དབར་ཞི་མཐུན་མཛའ་འབྲེལ་དགོས་རྒྱུ་དེ་ནི་ཤིན་ཏུ་གལ་ཆེ་གནད་ཆེ་རེད། འོན་ཀྱང་ང་ཚོའི་བསམ་ཚུལ་ལ་ཇི་སྲིད་བོད་རང་དབང་རང་བཙན་ཕྱི་རྒྱལ་སུས་ཀྱང་དྲག་འཛུལ་དམག་འཇོག་མི་ཆོག་པའི་ཞི་བའི་རྒྱལ་ཁབ་གཙང་མ་ཞིག་ཏུ་མ་གྱུར་པ་དེ་སྲིད་དུ་ཚང་མས་འདོད་པའི་ཞི་བདེ་དེ་རྩ་བ་ནས་ཡོང་མི་ཐུབ། དེས་ན་རྒྱ་གར་ནི་དེང་རབས་འཛམ་གླིང་ནང་ཧ་ཅང་གནད་ཆེ་བའི་གོ་གནས་དང་ལྡན་པ་ཞིག་ཡིན་པ་དང༌། དམངས་གཙོའི་རྒྱལ་ཁབ་ཆེ་ཤོས་ཡིན་པ། དྲང་བདེན་དང༌། ཞི་བདེ། རང་དབང་བཅས་ཀྱི་ཐོག་ལ་དུས་རྟག་ཏུ་ནུས་ཤུགས་ཆེ་བསྐྱེད་གནང་མཁན་ཞིག་ཡིན་པར་འཛམ་གླིང་ཕྱོགས་གང་ས་ནས་ཆ་འཇོག་བརྩི་བཀུར་ཆེན་པོ་ཐོབ་བཞིན་ཡོད་པའི་ནུས་སྟོབས་ལ་བརྟེན་ནས་ང་ཚོར་རྒྱབ་སྐྱོར་རོགས་རམ་གྱི་འབོད་སྒྲ་ཤུགས་ཆེ་ཞིག་སྒྲོགས་ཐུབ་པ་ཡིན་ན། དེ་ནས་ང་ཚོ་བོད་མིའི་ད་ལྟའི་སྡུག་བསྔལ་མཐའ་དག་མྱུར་སེལ་ཐུབ་རྒྱུ་མ་ཟད། དེང་སྐབས་བོད་ནང་བཟོད་གླགས་བྲལ་བའི་མནར་གཅོད་དྲག་པོ་མྱོང་བཞིན་གྱི་ང་ཚོའི་མི་མང་ཡོངས་ཀྱི་རང་དབང་དང༌། བདེ་སྐྱིད། གཟི་མཐོང་བཅས་བསྐྱར་གསོའི་ཉི་མ་ལྷག་པར་མྱུར་བ་ཞིག་འཆར་ཐུབ་པའི་ཕན་གྲོགས་ཡོང་ངེས་བཅས།། །།
