ངོས་ཀྱི་གྲོགས་པོ་རྙིང་པ་སེམས་ཚོར་ཚན་རིག་གསར་གཏོད་བྱེད་པོ་སློབ་དཔོན་པོལ་ཨིག་མན་ (Paul Ekman) ལགས་ཀྱིས་ཐེངས་གཅིག་ང་ལ། ཐ་ན་དེང་དུས་ཀྱི་འཕེལ་འགྱུར་རྣམ་གཞག་སྲོལ་འབྱེད་ཆར་ལི་སི་ཌར་ལྦིན་ (Charles Darwin) ལགས་ཀྱིས་ཀྱང་། འཚོ་བཞིན་པའི་ལུས་ཅན་ཀུན་ལ་བརྩེ་བ་སྤྲོད་པ་ནི་ཆེས་ཁྱད་དུ་འཕགས་པའི་མིའི་ཡོན་ཏན་ཡིན་པར་ཆ་འཇོག་གནང་གི་ཡོད་ཅེས་གསུང་གི་འདུག །ཕྱི་ལོ་ ༢༠༠༤ ཟླ་ ༡༢ ནང་ཨེ་ཤི་ཡའི་ནང་མཚོ་ལོག་བྱུང་བའི་སྐབས་དེར་འཛམ་གླིང་རྒྱ་ཁྱབ་ནས་ཡ་ལན་བྱུང་བ་ངས་གསལ་པོར་དྲན་གྱི་འདུག །བྱུས་ཉེས་དེའི་རྗེས་མི་མང་ལ་སེམས་ཚོར་དྲག་པོ་བྱུང་བ་དེས་ང་ཚོ་འགྲོ་བ་མི་རྣམས་ཁྱིམ་ཚང་གཅིག་པ་ཡིན་པའི་ཆ་ནས་གཅིག་སྒྲིལ་གྱི་དཔེ་མཚོན་སྟོབས་ཆེན་ཞིག་ངའི་བློ་ལ་ཤར་བྱུང་། དེ་ནི་ཁེར་རྐྱང་དུ་ལུས་པའི་གནད་དོན་ཞིག་ཆགས་མེད། དེ་ག་ནང་བཞིན་ཉེ་དུས་ཀྱི་ཡིད་སྐྱོའི་གནས་ཚུལ་དེ་དག་གི་རྗེས་འཛམ་གླིང་ཡོངས་ཁྱབ་ནས་ལྟ་སྐྱོང་དང་སེམས་ཁུར་བྱུང་བ་དང་། སྐབས་ཤིག་རིང་། འཛམ་གླིང་ནང་གསར་འགྱུར་ཧ་ཅང་མགྱོགས་པོ་ཁྱབ་དུས། ང་ཚོ་དང་རྒྱང་རིང་དུ་གནས་པ་རྣམས་ལ་ང་ཚོའི་སྤྱི་ཚོགས་ཀྱི་ཚོར་བ་དང་སེམས་ཁུར་ཤུགས་ཧ་ཅང་ཆེ་རུ་ཕྱིན་ཡོད། དུས་རབས་ཉི་ཤུ་པའི་འགོ་སྟོད་དུ། མི་རིགས་རིང་ལུགས་ཀྱི་ཚོར་བ་ཧ་ཅང་ཤུགས་ཆེན་པོ་ཡོད་པ་དང་ཆབས་ཅིག་འགྲོ་བ་མི་རིགས་ཡོངས་རྫོགས་ཐད་ལ་ང་ཚོའི་གོ་རྟོགས་ཅུང་སྐྱོ་པོ་ཡོད། སྐབས་དེ་དུས་མི་རྣམས་ཀྱིས་ས་ཁུལ་གཞན་དུའམ་གླིང་གཞན་དུ་གནས་ཚུལ་ག་རེ་འབྱུང་གི་ཡོད་མེད་ཕྲན་བུ་ལས་ཤེས་ཀྱི་མེད། འོན་ཀྱང་ད་ཆ་གོ་ལ་ཡོངས་ཀྱི་གསར་འགྱུར་ཁྱབ་སྤེལ་གཏོང་བའི་བརྒྱུད་ལམ་ཁག་གིས་མྱུར་ཚད་དེ་དང་བསྟུན་ནས། ས་ཕྱོགས་གང་སར་མི་རྣམས་ཀྱི་གཅིག་ལ་གཅིག་བརྟེན་གྱི་འབྲེལ་བའི་ཐད་ང་ཚོར་གོ་རྟོགས་གཏིང་ཟབ་རྙེད་ཡོད། འདི་དང་མཉམ་དུ་འགྲོ་བ་མི་རིགས་ཁྱོན་ཡོངས་ལ་མི་རྣམས་ཀྱི་སེམས་ཁུར་དང། གཞི་རྩའི་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་གི་རིན་ཐང་ཐད་ཁོང་ཚོའི་ངོས་འཛིན་ཡང་གཏིང་ཟབ་ཏུ་ཕྱིན་ཡོད་པར་སྣང་། ངས་འཕེལ་ཕྱོགས་འདི་ནི་མ་འོངས་པར་རེ་བཟང་ཕུགས་བཅོལ་ཆེན་པོ་བྱེད་པའི་འབྱུང་ཁུངས་ཤིག་ཡིན་པར་བསམ་གྱི་ཡོད།
རང་ཅག་གི་སྤུན་ཟླ་མི་རིགས་རྣམས་ལ་དེ་ལྟ་བུའི་སེམས་ཁུར་ཡོང་བར་ང་ཚོ་དམིགས་བསལ་གྱི་གང་ཟག་གམ་སྐྱེས་བུ་དམ་པ་གང་ཡང་ཡིན་མི་དགོས། ཀུན་ཁྱབ་སྙིང་རྗེ་དེ་ནི་ང་ཚོ་མི་རེ་ངོ་རེའི་ཤེས་ཚད་ཁྲོད་གནས་ཡོད། ན་ཛི་ (Nazi) ཡི་སྲིད་དབང་སྒེར་འཛིན་ལམ་ལུགས་སྐབས་སུ། ཇར་མེ་ནིའི་ཡུལ་མི་ཁ་ཤས་ཀྱིས་རང་གི་ཚེ་སྲོག་འབེན་ལ་བཙུགས་ཏེ་འཇེའུ་ (Jews) མི་རིགས་སྐྱོབ་རྒྱུ་དང་སྲུང་སྐྱོབ་ཆེད་ཧུར་ཐག་འབད་ཐག་བྱས། ཁོང་ཚོར་རྒྱུ་མཚན་ཅིའི་ཕྱིར་དེ་ལྟར་བྱས་སམ་ཞེས་སྐད་ཆ་དྲིས་སྐབས། ཁོང་ཚོ་མང་ཆེ་བས་དབང་མེད་དུ་བྱས་པ་དང་། མི་སུ་འདྲ་ཞིག་ཡིན་རུང་རང་གི་གནས་སྟངས་དེ་འདྲའི་སྐབས་གཅིག་མཚུངས་བྱས་ཡོད་ངེས་རེད་ཅེས་ལན་བཏབ། འོན་ཀྱང་ཁོང་ཚོ་ནི་ཁྱེད་དང་ང་ནང་བཞིན་མི་དཀྱུས་མ་རང་ཡིན། སྙིང་རྗེ་སྟེ། སྤུན་ཟླ་མི་རིགས་རྣམས་ལ་སེམས་ཁུར་ཞིག་དང་མཉམ་དུ་། དེ་དང་ཕྱོགས་མཚུངས་པའི་དཔའ་མཛངས་ལྡན་པའི་བྱ་སྤྱོད་སྤེལ་བར་མི་ཚང་མར་ནུས་པ་ལྡན་ཡོད།
ད་དུང་ཀློག་པ་པོ་འགའ་ཞིག་གིས་གཅིག་བྱས་ན་ཀུན་ཁྱབ་སྙིང་རྗེའི་བསམ་ཚུལ་འདི་ལ་ཁས་ལེན་བྱེད་འདོད་ཡོད་ཀྱི་མ་རེད། བསམ་ཚུལ་འདི་ཁས་ལེན་བྱེད་པའི་གཞན་གྱི་ལྟ་ཚུལ་ལ་ཁོང་ཚོས་ཡིད་སྨོན་བྱེད་ཀྱང་། ཁོང་ཚོ་རང་ཉིད་ལ་མཚོན་ན༑ དེ་ནི་འཛམ་གླིང་གི་སྡུག་བསྔལ་དང་ལེན་བྱེད་པ་ལྟ་བུ་མཐོང་བ་དང་། སོ་སོ་གཅིག་པུའི་དཀའ་ངལ་ལ་བསམ་ནས་བསྡད་ཡོད་པས་གཞན་གྱི་སྡུག་བསྔལ་ཁས་ལེན་བྱ་ཐབས་མེད་པར་ཚོར་སྲིད། ཚད་གཞི་ངེས་ཅན་ཞིག་གི་ཐོག་ནས་བལྟས་ན༑ གཞན་ལ་སེམས་ཁུར་བྱེད་པའི་ནང་ང་ཚོ་རང་ཉིད་ཀྱི་མ་ཡིན་པའི་དཀའ་སྡུག་མཉམ་སྤྱོད་བྱེད་པ་ཚུད་ཡོད་པ་ནི་བདེན་པ་རེད། དེ་ལྟར་ནའང་གཞན་གྱི་དཀའ་སྡུག་མཉམ་སྤྱོད་བྱས་པ་ལས་བྱུང་བའི་མི་བདེ་བ་རྣམས་ང་ཚོ་རང་གི་སྡུག་བསྔལ་ཐད་ཀར་མྱོང་བ་དང་འདྲ་གི་མེད། སྡུག་བསྔལ་གྱི་ནང་ལྷུང་བའི་མི་ཞིག་གི་མྱོང་ཚོར་ཤེས་རྟོགས་བྱུང་སྐབས། རང་ཉིད་ཀྱི་སེམས་ནང་ཐོག་མར་མི་བདེ་བ་ཚོར་སྲིད། འོན་ཀྱང་སོ་སོ་རང་ངོས་ནས་དང་དུ་བླངས་ཏེ་དཀའ་ངལ་དེ་དག་ལ་གྲ་སྒྲིག་བྱ་རྒྱུར་བློ་ཐག་བཅད་ན། གཞན་ལ་བློ་སྟོབས་སྤེལ་བ་དང་། བློ་སྟོབས་ལས་གདེང་ཚོད་རྙེད་ཀྱི་ཡོད། དེ་ལས་ལྡོག་སྟེ། དཀའ་སྡུག་དེ་སོ་སོའི་ཡིན་ན། སོ་སོར་དེ་ལྟའི་རང་དབང་ངམ་འདམ་ག་མེད་པས་དེ་དག་གི་ཁྱད་པར་ནི་གསལ་པོ་རེད།
དེར་མ་ཟད་སྙིང་རྗེ་ནི་གཞན་ཚོར་སོགས་རྟོགས་ཐུབ་པའི་ནུས་པ་ལས་མངོན་དུ་འགྱུར་ནའང་། འདི་གཉིས་གཅིག་པ་མ་ཡིན། གཞན་ཚོར་རྟོགས་པ་ནི་སེམས་ཚོར་ཞིག་གིས་སྐུལ་འདེད་བྱས་པ་སྟེ་གང་ཟག་གཞན་ལ་དུང་སེམས་ཀྱི་ཁྱད་ཆོས་ལྡན་ཡོད། སྙིང་རྗེ་ནི་གཞན་དང་མཉམ་དུ་མྱོང་བ་བརྗེ་ལེན་བྱེད་པ་ཙམ་མིན་པར། དེ་དག་སོ་སོའི་སྡུག་བསྔལ་ལས་ཀྱང་ཐར་འདོད་ཆེ། སྙིང་རྗེ་ཅན་ཞིག་བྱེད་པའི་དོན་ཡང་ཚོར་བའི་རིམ་པ་ཞིག་རང་ལ་ཟེར་གྱི་མེད། དེ་ནི་ངལ་དུབ་ཅན་དུ་འགྱུར་སྲིད། དཔེར་ན། སྙིང་རྗེ་ཅན་གྱི་སྨན་པ་རྣམས་ཀྱིས་རྒྱུན་དུ་སོ་སོའི་ཕ་མའི་སྡུག་བསྔལ་བརྗེ་ལེན་བྱ་རྒྱུར་རྦད་དེ་བློ་གཏད་ནས་བསྡད་ན། ཧ་ཅང་གནད་ལ་སྨིན་པོ་ཡོང་ངེས་མ་ཡིན། སྙིང་རྗེ་ཟེར་དུས་གཞན་གྱི་དཀའ་སྡུག་སེལ་བར་གང་ཡང་རུང་བ་ཞིག་བྱེད་འདོད་པ་ཞིག་དང་། རོགས་རམ་བྱ་རྒྱུའི་འདོད་པ་འདིས། ང་ཚོ་སྡུག་ལ་མི་སྦྱོར་བར། དོན་དངོས་ཐོག་ང་ཚོར་ནུས་ཤུགས་སྦྱིན་ཞིང་དམིགས་ཡུལ་ལྡན་པ་དང་ཁ་ཕྱོགས་སྟོན་གྱི་ཡོད། ཀུན་སློང་འདིའི་ཐོག་ནས་ང་ཚོས་ལས་དོན་སྒྲུབ་སྐབས། ང་ཚོ་དང་ཉེ་འཁོར་གྱི་མི་རྣམས་ལའང་ཁེ་ཕན་ཆེ་བ་ཡོང་གི་ཡོད།
ཡིན་ནའང་། ཀུན་ཁྱབ་སྙིང་རྗེའི་ནང་རང་ཉིད་ཀྱི་སེམས་ཁུར་བྱ་ཡུལ་མཐར་འགྲོ་བ་མི་ཚང་མར་མ་བསྙབས་བར་ག་ལེར་རྒྱ་སྐྱེད་གཏོང་དགོས་པར་བརྟེན། རྒྱུན་ཆད་མེད་པར་གོམས་འདྲིས་བསྟེན་དགོས། ང་ཚོའི་རྣམ་དཔྱོད་དང་སྙིང་རྗེའི་དགོས་མཁོ་དང་རིན་ཐང་ལ་ཡིད་ཆེས་ཡོད་པ་བེད་སྤྱད་དེ། ང་ཚོས་རིམ་གྱིས་སོ་སོའི་སེམས་ཁུར་རྒྱ་སྐྱེད་གཏོང་ཐབས་བྱེད་དགོས། དེ་ཡང་དང་པོ་ང་ཚོའི་གཉེན་ཉེ་དུ་དང་། དེ་རྗེས་ང་ཚོ་དང་འབྲེལ་བ་ཡོད་པ་ཀུན་ལ་དང་ལྷག་པར་དུ་ང་ཚོའི་དགྲ་བོ། དེ་ནས་འགྲོ་བ་མི་རིགས་ཚང་མ་དང་ཐ་ན་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་སྙོབ་པ་བྱེད་དགོས།
ཆོས་ལུགས་ཀྱི་མཚམས་ལས་འདས་པའི་འཇིག་རྟེན་སྤྱི་སྨན་གྱི་བཟང་སྤྱོད་ལས་བཏུས།
